Τη Δευτέρα 20 Νοεμβρίου 2023, το Πανεπιστήμιο Πειραιώς διοργάνωσε ολοήμερο συνέδριο στο Ξενοδοχείο ATHENAEUM INTERCONTINENTAL με θέμα «Το Δημογραφικό Πρόβλημα και η Γήρανση του Πληθυσμού στην Ελλάδα».
Το 2020 το Πανεπιστήμιο Πειραιώς ανέλαβε και σχεδίασε το έργο: “Εκπόνηση Στρατηγικής για την Γήρανση του Πληθυσμού, σε Εθνικό, Περιφερειακό και Τοπικό Επίπεδο”. Το εν λόγω έργο εγκρίθηκε από την Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας, συμμετείχαν 35 καθηγητές και ερευνητές και ολοκληρώθηκε στο τέλος το 2022, υπό την επιστημονική εποπτεία του καθηγητή Μιλτιάδη Νεκτάριου, του Τμήματος Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιώς.
Στο Συνέδριο απηύθυνε χαιρετισμό ο Γενικός Γραμματέας Έρευνας και Καινοτομίας, Καθηγητής Αθανάσιος Κυριαζής, ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πειραιώς, Καθηγητής Μιχαήλ Σφακιανάκης και η Υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Σοφία Ζαχαράκη.
Στον χαιρετισμό του, ο Αθανάσιος Κυριαζής, μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι το φαινόμενο της γήρανσης του πληθυσμού είναι παρεπόμενο του αναπτυγμένου κόσμου και τόνισε την κρισιμότητα του προβλήματος για την Ελλάδα, καθώς ο γηγενής πληθυσμός το 2000 ήταν 10 εκατομμύρια, ενώ το 2050 θα είναι μόνο 7,5 εκατομμύρια. Πρόσθεσε ότι οι εξελίξεις αυτές θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της χώρας στις επόμενες δεκαετίες και θα προδιαγράψουν τις συνθήκες επιβίωσης της χώρας μακροπρόθεσμα.
Επεσήμανε ότι η καινοτομία αποτελεί το κύριο εργαλείο των σύγχρονων κυβερνήσεων για να αντιμετωπίσουν τις μεγάλες προκλήσεις της εποχής, μεταξύ των οποίων και η γήρανση, και ανέφερε ότι η ΓΓΕΚ δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην κατεύθυνση αυτή επενδύοντας, τα τελευταία χρόνια, ακόμη περισσότερο σε θέματα κοινωνικά και πολιτιστικά. Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Κυριαζής ανέφερε ότι η παρούσα ερευνητική εργασία αποτελεί μια προσπάθεια διάγνωσης, χαρτογράφησης, τεκμηρίωσης και εμπεριστατωμένου εντοπισμού ενός κοινωνικού προβλήματος με βλαπτικές οικονομικές συνέπειες, τόσο σε ατομικό όσο και σε εθνικό επίπεδο, που ολοκληρώνεται με επιστημονικές προτάσεις για την αντιμετώπιση του όλου ζητήματος.
Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πειραιώς ανέφερε ότι το συνεχώς αυξανόμενο προσδόκιμο επιβίωσης, που αποτελεί μέγιστο επίτευγμα για τις σύγχρονες προηγμένες κοινωνίες, σε συνδυασμό με άλλες κυρίαρχες επιρροές στη δομή των δυτικών κοινωνιών, πλέον εξελίσσεται σε πρόκληση για τα σύγχρονα συστήματα υγείας και κοινωνικής πρόνοιας και ασκεί καθοριστικής σημασίας επιρροή στη διαμόρφωση πολιτικών στην κοινωνία και την οικονομία.
Το Πανεπιστήμιο Πειραιώς, με μια δυναμική ομάδα, με επικεφαλής τον Καθηγητή Μιλτιάδη Νεκτάριο, πρώην Διοικητή του ΙΚΑ, εργάστηκε με αφοσίωση, συνέπεια και υψηλό αίσθημα ευθύνης για να τεκμηριώσει, βιώσιμες λύσεις, προτάσεις, δράσεις και πρακτικές που θα συμβάλλουν αποφασιστικά στην αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου.
Η Υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Σοφία Ζαχαράκη. υπογράμμισε πως τα συμπεράσματα της έρευνας θα αποτελέσουν έναν οδοδείκτη στο συνολικό έργο του υπουργείου για την διαχείριση του δημογραφικού προβλήματος. Μια από τις βασικές λοιπόν πτυχές της μελέτης θα παραδοθεί στον πρωθυπουργό για να ενταχθεί στο εθνικό σχέδιο δράσης για το δημογραφικό και έχει μέσα της και την μακροχρόνιο φροντίδα. Άρα θέλω να συγχαρώ το πανεπιστήμιο και την Γενική Γραμματεία για αυτή την πρωτοβουλία.
Παρόντες με ομιλίες ήταν ο Νίκος Ανδρουλάκης, Πρόεδρος Κόμματος ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ ο οποίος τόνισε πως το δημογραφικό πρέπει να αποτελέσει εθνική προτεραιότητα, που θα υπηρετήσουν απαρέγκλιτα πολλές διαδοχικές κυβερνήσεις με συγκεκριμένη στρατηγική γιατί είναι μία βόμβα στα θεμέλια του έθνους. Επικαλούμενος τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, επισήμανε ότι η χώρα θα γερνάει και θα λιγοστεύει το ανθρώπινο δυναμικό που θα μπορεί να σηκώσει στις πλάτες του την ανάπτυξή της με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ανθεκτικότητα της οικονομίας και της κοινωνίας. Σε αυτό το πλαίσιο πρότεινε μια συστάδα μέτρων όπως την προστασία της μητρότητας, τη συστηματική ενίσχυση των οικογενειών με παιδιά και την δημιουργία ισχυρού κοινωνικού κράτους .
Ο Μανώλης Συντυχάκης, Βουλευτής ΚΚΕ, παρατήρησε ότι οι παράγοντες που συνθέτουν το δημογραφικό πρόβλημα είναι πρωτίστως οικονομικοί, κοινωνικοί, πολιτικοί, πολιτιστικοί. Από αυτήν την άποψη οι δημογραφικές εξελίξεις είναι άμεσα συνυφασμένες με τις συνθήκες αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης, με τους συνολικότερους όρους ζωής της λαϊκής οικογένειας, των νέων ζευγαριών. Το ζήτημα της γεννητικότητας είναι βαθιά κοινωνικό. Οι νέοι και οι νέες για να αποφασίσουν να δημιουργήσουν οικογένεια θα πρέπει να νοιώθουν την ασφάλεια της σταθερής εργασίας, του σταθερού εισοδήματος για την κάλυψη αναγκών διατροφής, ένδυσης, ψυχαγωγίας, αθλητισμού, φτηνής σύγχρονης κατοικίας. Όπως είπε, «προϋποθέτει το κράτος να εξασφαλίζει όλα όσα χρειάζονται: δωρεάν υπηρεσίες Υγείας, με έμφαση στην πρόληψη, προγεννητικού ελέγχου, ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, παρακολούθησης της κύησης και του τοκετού, όπως και δωρεάν υπηρεσίες προσχολικής αγωγής, πρώιμης διάγνωσης και παρέμβασης, παιδείας, φροντίδας των ηλικιωμένων.
Το Συνέδριο είχε 4 κύριες ενότητες, όπου αναλύθηκαν κατά σειρά οι δημογραφικές εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελλάδα, η ενεργός γήρανση και η μετανάστευση στην Ελλάδα, οι προτεραιότητες της Οικονομικής Πολιτικής, η υγιής γήρανση και η μακροχρόνια φροντίδα και τέλος γήρανση και Ελλάδα 2050.
Για να μετατραπεί η πρόκληση της Γήρανσης σε ευκαιρία απαιτείται μια συνολική αλλαγή στον τρόπο σκέψης και δράσης των σύγχρονων κοινωνιών, δραστική αναβάθμιση του πνευματικού κεφαλαίου των πολιτών γενικά, και του εργατικού δυναμικού ιδιαίτερα, αναδόμηση και επανασχεδιασμός των αντιλήψεων της κοινωνίας και των κοινωνικών πολιτικών, επανίδρυση της Δημόσιας Διοίκησης πλήρης ψηφιοποίηση της δομής, της οργάνωσης και της λειτουργίας των Υπουργείων και των Δημόσιων Οργανισμών, τεχνολογίες αιχμής της 4ης Β. Ε. με ένταξη σε παγκόσμιες αλυσίδες παραγωγής αξίας (GVC - Global Value Chains) και ανάπτυξη συγκεκριμένων Τομέων της Οικονομίας καθώς και του Τομέα Προηγμένων Τεχνολογιών, «Επανίδρυση» και Αναζωογόνηση της Ελλάδας, σχεδίαση και υλοποίηση ενός συντεταγμένου προγράμματος αλληλεξαρτώμενων δράσεων σε βάθος δεκαετίας, με ενίσχυση και διατήρηση σταθερής και βιώσιμης ανάπτυξης για την Εθνική Αμυντική Τεχνολογική και Βιομηχανική ανάπτυξη αποτελεσματικής μεταναστευτικής πολιτικής και τέλος υλοποίηση σχεδίων για μακροχρόνια φροντίδα ηλικιωμένων με 10πλασιασμό των υπαρχουσών υποδομών.
Από τα 38 Πακέτα Εργασίας που προέκυψαν από το έργο «Εκπόνηση Στρατηγικής για τη Γήρανση του Πληθυσμού σε Εθνικό, Περιφερειακό και Τοπικό Επίπεδο», προέκυψε το βιβλίο «Στρατηγική για τη γήρανση του πληθυσμού – Ελλάδα 2050» του καθηγητή Μιλτιάδη Νεκτάριου ο οποίος αξιολόγησε και ταξινόμησε τη συνολική ύλη σε 20 κεφάλαια και διατυπώνει επτά Μεγάλες Πολιτικές Προτεραιότητες για την χώρα, με χρονικό ορίζοντα το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας που θα οδηγήσουν σε μία «επανίδρυση» και Νέα Αναγέννηση για την χώρα.
https://www.youtube.com/watch?v=4B8zBPr7y4M&ab_channel=UniversityofPiraeus